واژه ایران به چه معناست؟

واژهٔ ایران در فارسی باستان «آئیریانا» (airya) و در فارسی میانه به شکل «اران» (erān) بوده، و برگرفته از شکل قدیمی «airya nama» و به معنای «سرزمین مردمان اصیل» است.

 

واژهٔ آریا در زبان های اوستایی، فارسی باستان و سنسکریت به ترتیب به شکل های ایریه (airya)، اریه (āriya)، آریه (arya) به کار رفته است. همچنین در زبان سنسکریت اریه (ariya) به معنی سرور و مهتر و آریکه (aryaka) به معنی مرد شایستهٔ بزرگداشت و حرمت است و آریایی به زبان اوستایی «ائیرین» (airyana) و به زبان پهلوی و فارسی دری «ایر» خوانده می شود و ایرج به زبان آریایی "airya" است. ایر در واژه به معنی آزاده و جمع آن ایران به معنی آزادگان است.

نام ایران در لغت به معنی سرزمین آریاییان است و مدت ها پیش از اسلام نیز نام بومی آن نیز ایران، اران، یا ایرانشهر بود، البته از 600 سال پیش از میلاد تا 1314 (1935) در عرصهٔ جهانی با نام پرشیا شناخته می شد که در سال 1314 در شرف تأسیس لیگ ملل با درخواست رسمی رضاشاه پهلوی همان نام بومی کشور (ایران) در عرصهٔ جهانی هم مورد کاربرد قرار گرفت.

نام پرشیا همچنان برابر نام ایران است و در زبان های اروپایی به دلیل سابقه تاریخی - فرهنگی اش کاربرد دارد، اما در اخبار سیاسی بیشتر نام ایران به کار برده می شود.

بیشتر نمایشگاه های بزرگ فرهنگی- هنری ایران که در سال های گذشته در اروپا برگزار شده، مانند «هفت هزار سال هنر ایران» و «امپراتوری فراموش شده» نام پرشیا را در عنوان خود داشته اند.